اگر به دنبال مقصدی متفاوت و شگفت‌انگیز برای سفر در روزهای گرم بهاری و تابستانی خود هستید، ما به شما دره توبیرون در استان زیبای خوزستان را پیشنهاد می‌کنیم. این دره از آن دست مکان‌هایی است که تجربه سفر به آن تا سال‌ها و حتی شاید تا آخر عمر از یاد و خاطرتان بیرون نمی‌رود. با توجه به اینکه شهرهای جنوبی کشورمان دارای آب و هوایی گرم به خصوص در فصل تابستان هستند، با سفر به توبیرون متعجب خواهید شد که چطور چنین جای زیبایی با هوایی مطبوع و خنک در دل طبیعت شهر دزفول قرار دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا مسیر رفتن به این دره وصف‌نشدنی را به شما نشان دهیم؛ با طبیعت و جاذبه‌های دیدنی اطراف آن بیشتر آشنا شویم؛ و در نهایت بایدها و نبایدهای این سفر ماجراجویانه را بشناسیم.
نمایی فوق‌العاده زیبا از دره توبیرون در شهر دزفول
دره توبیرون کجاست؟
برای رفتن به دره توبیرون، بعد از اینکه خود را به استان خوزستان رساندید، به سمت شهر دزفول بروید. این منطقه در فاصله 20 کیلومتری دزفول و در نزدیکی بخش تنگه‌سرا قرار دارد. بنابراین باید از جاده دزفول-سردشت روانه شوید تا به جاده‌ای خاکی در سمت چپ برسید که هیچ تابلویی ندارد. دقت داشته باشید که این مسیر مناسب خودروهای سواری نیست. پس از طی کردن تقریبا 6 کیلومتر در این جاده خاکی به دره توبیرون خواهید رسید. این مسیر بهترین و سریع‌ترین راه است. راه دیگری نیز با فاصله چهار ساعت پیاده‌روی تا مقصد، از سمت جادۀ دزفول-شهیون وجود دارد.
شرایط اقلیمی و آب و هوایی
توبیرون دره‌ای کم‌عرض و باریک با دیواره‌های مرتفع و صخره‌هایی با اشکال گوناگون می‌باشد که ارتفاع برخی از آن‌ها به یکصد متر نیز می‌رسد. بلندای این صخره‌های نزدیک به هم، سایبانی در تمام طول مسیر به گردشگرانی که به بازدید از دره می‌روند، عرضه می‌دارد. در همان ابتدای ورود به دره با چشم‌اندازی زیبا از مسیری پرپیچ و خم و مزین به بوته‌ها و گیاهان وحشی بر کف و دیواره‌ها، روبه‌رو خواهید شد.
وقتی وارد دره توبیرون می‌شوید، احتمالا اولین چیزی توجه شما جلب خواهد کرد، اختلاف دمای 20 درجه‌ای با محیط بیرون از آن است. حتی وقتی گرمای هوای شهر دزفول در تابستان به 40 درجه می‌رسد، در آنجا باد خنکی صورت شما را نوازش خواهد کرد. همانطور که اگر در معنا و مفهوم نام این منطقه دقیق شویم، علت این نام‌گذاری را درمی‌یابیم. در گویش جنوبی و مردمان شهر دزفول، «تو» معنی «تب» و «بیرون» نیز معنی «از بین بردن» می‌دهد. پس توبیرون نام مکانی می‌باشد که تب و گرما را از بدن بیرون می‌برد و درعوض طراوت و شادابی به آدمی می‌بخشد.
علت موضوع را باید در نحوه شکل‌گیری این دره مسحورکننده و با عظمت جستجو کنیم. در واقع آب حاصل از بارندگی فصلی در مناطق بالادست به سوی کوه و تپه‌ها جاری می‌شود و این درۀ متشکل از سنگ‌های رسوبی و کنگلومرا را طی فرسایش آبی هزارساله، به وجود می‌آورد. همین موضوع باعث می‌شود در روزهای گرم و خشک سال، دره مانند یک زهکش طبیعی عمل کند و با جذب آب‌های زیرزمینی، آن‌ها را کف دره جاری کند. اینگونه است که در هنگام عبور، هوای دلنشین و فرح‌بخشی را استنشاق می‌کنید و بر آبهایی روان و زلال قدم می‌زنید و نیز آب‌چکان‌های متعددی در جایجای آن می‌بینید که از دل صخره‌ها بیرون می‌تراود.
این منطقه با شرایط اقلیمی که دارد، مناسب رویش درختان و گیاهان گوناگونی چون انگور، انجیر وحشی و گیاهان داروئی و غیره می‌باشد که با سرسبزی و طراوت خود زیبایی دره را دوچندان کرده‌اند.
صخره‌های مرتفع توبیرون
جاذبه‌ها و تفریحات در دره توبیرون
-
پیاده‌روی، آب‌بازی و ماهیگیری
همانطور که در بخش‌های مختلف این مقاله ذکر شد، مسیر عبور از توبیرون هوای بسیار دلنشینی دارد که پیاده‌روی را برای هرکسی لذت‌بخش می‌کند. زیبایی مناظر به هنگام قدم زدن روی شن‌ها و آب خنک کف دره در سایۀ صخره‌ها و دیواره‌های بلند، چشم‌هایتان را می‌نوازد و روحتان را جلا می‌دهد. درختان و پوشش گیاهی متنوعی در توبیرون وجود دارد که اگر خوش‌شانس باشید می‌توانید کمی انجیر وحشی و انگور بچینید. همچنین در صورت داشتن علم گیاهان داروئی، از گیاهان پرخاصیت منطقه استفاده کنید.
همینطور که در مسیر پیش می‌روید، به حوضچهها و آبگیرهایی برمی‌خورید که ماهیان ریز و درشت در آن‌ها فراوان است و باید مراقب بود که زیر پا له نشوند. در زمان استراحت می‌توانید بخشی از وقت خود را به ماهیگیری اختصاص دهید. بعد از حدود یک ساعت پیاده‌روی و گذر از دالان‌ها، حوضچهها و آبگیرها، درانتهای مسیر به آبچکان بیشه می‌رسید که محل مناسبی برای کمی آب‌بازی و تفریح است.
آبچکان زیبای بیشه
البته باید بدانید پیاده‌روی در این دره آنچنان هم کار آسان و راحتی نیست و باید روحیۀ ماجراجویی داشته باشید. بعضی از قسمت‌ها به شدت تنگ و باریک است. سطح دره پر از سنگ‌های ریز و درشت است که باید مواظب آن‌ها باشید و یا مطمئن شوید که جای پایتان لیز و لغزنده نیست. در دره توبیرون، خیس شدن لباس‌هایتان حتمی است. در بخش‌هایی برای ادامۀ مسیر باید از آبهایی عبور کنید که ممکن است تا زانو یا حتی کمرتان برسد. پس اگر قصد دارید کل مسیر را پیاده پیمایش کنید، حتما کفش مناسب و لوازم طبیعت‌گردی با خود به همراه ببرید.
-
عکاسی
با وجود این همه مناظر خیره‌کننده و رویایی مسلما به همراه داشتن گوشی هوشمند با کیفیت دوربین خوب از واجبات است و چه بهتر اگر با خود دوربین عکاسی حرفه‌ای ببرید و لحظات خوش و زیبای خود و همراهانتان را ثبت کنید تا بعدها با دیدن آن‌ها لبخند به لبتان بیاید. همینطور با عکاسی از طبیعت منحصر به فرد دره در تمام طول مسیر سرگرم خواهید شد.
-
آفرودسواری و کمپینگ
در توبیرون می‌توانید به تفریحاتی چون آفرودسواری و کمپینگ بپردازید. هیجان آفرودسواری در دره توبیرون از آن دست تجربه‌هایی است که هرگز فراموش نخواهید کرد. اطراف دره نیز مکان مناسبی برای برپایی چادر و کمپ کردن است که البته نیازمند همراه داشتن تجهیزات کامل می‌باشد. شما می‌توانید شب را در محیط پر از آرامش و سکوت منطقه سپری کنید و خستگی دره‌نوردی در طول روز را دربیاورید و روز بعد به گردش خود در دیگر مکان‌های دیدنی شهر زیبای دزفول ادامه دهید.
آفرودسواری در مسیر پر پیچ و خم دره توبیرون
جاذبه‌های گردشگری اطراف توبیرون
استان خوزستان جاذبه‌های دیدنی زیادی را دل خود جای داده است که اگر قصد سفر چند روزه به این استان را دارید، مطمئنا سر زدن به آن‌ها خالی از لطف نیست. در اینجا ما تنها به معرفی چندین مورد از این مکان‌های جذاب که به دره توبیرون نزدیک‌تر هستند، بسنده می‌کنیم.
-
دره چال کندی
یکی از زیباترین مناطق گردشگری دزفول دره چال کندی است که بخاطر بیشه‌زارها و سرسبزی اطراف آن و نیز آب مایل به سبزی که در آن روان است، در بین مردم محلی به «چم سبز» نیز معروف می‌باشد. «کنار رودخانه» در گویش لری چم نام دارد. زیبایی بی‌حدوحصر و هوای خنک این دره در فصل تابستان، آن را به پناهی برای مردم منطقه و گردشگران تبدیل کرده تا اندکی از گرمای تابستان به دور باشند؛ همچنین با شنا در آب‌های عمیق و زلال، قایقرانی و ماهیگیری لحظات آرامش‌بخش و مفرحی را برای خود رقم بزنند.
-
دریاچه شهیون
این دریاچه زیبا با امکانات متنوعی که دارد در 15 کیلومتری شمال دزفول و پشت سد دز قرار دارد. در این دریاچه می‌توان به تفریحات هیجان‌انگیزی از قبیل قایق‌سواری، اسکی و شنا پرداخت.
-
دره کول خرسون
دره کول خرسون در 25 کیلومتری شمال دزفول در بخش شهیون با آب و هوایی دلپذیر و تفریحات آبی متنوع همچون ماهیگیری و قایق‌سواری، پذیرای گردشگران از نقاط مختلف می‌باشد.
-
پازن و پلنگ‌شوی
در شمال دزفول روستایی به نام شوی در بخش شهیون وجود دارد که آبشار زیبای شوی نیز در آن جاریست. این منطقه پر از درختان بلوط است و پوشش گیاهی متنوعی دارد. شرایط جغرافیایی خاص منطقه آن را به نقطه امنی برای حیوانات مختلف مانند سمندر، پلنگ و پازن تبدیل کرده است. همین موضوع نشان‌دهنده علت نام‌گذاری آن نیز می‌باشد.
-
آبشار بیشه
آبشار بیشه با ارتفاعی در حدود 50 متر در میان انبوه درختان بلوط واقع شده و فضا و چشم‌انداز خارق‌العاده‌ای ایجاد کرده است.
آسیاب‌های رود دز، بیشه‌زارهای دیونی و پیربانگو، بناهای تاریخی لیوس، پل تاریخی دزفول، و قنات تاریخی قمش مومنان از دیگر گزینه‌های جذاب برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی می‌باشد.
برخی نکات سفر
با وجود خنکای هوا در دره توبیرون، بهترین زمان بستن بار سفر و لذت بردن از طبیعت و هوای دلپذیر آن، اردیبهشت ماه تا اواخر تابستان است. در صورتی که در پاییز و زمستان راهی دره توبیرون شوید، گرفتار سیلاب شدید و سرمای سوزناک این منطقه خواهید شد و در آب‌های عمیق آن گیر می‌کنید. همچنین در نظر داشته باشید سفر به چنین منطقه‌ای نیازمند همراهی با شخصی کاربلد، آشنا به منطقه و دره‌نوردی است. همینطور می‌توانید با تورهای گردشگری در این مسیر پر پیچ و خم و ماجراجویانه همسفر شوید.
مکان جغرافیایی و بکر بودن دره باعث شده تا کیلومترها در اطراف آن هیچ امکانات رفاهی وجود نداشته باشد. بنابراین در هنگام سفر حتما تجهیزات کامل خودرو، کمپینگ و طبیعت‌گردی را به همراه داشته باشید. مخصوصا که رسیدن به دره و پیمایش کل مسیر آن حدود نیمی از روز زمان می‌برد. پس داشتن کفش راحت و مناسب دره‌نوردی و نیز غذایی سبک و انرژی‌بخش ضروری است. در طول مسیر دره، دالان‌های فرعی متعددی وجود دارد که می‌توانید در آن‌ها توقف کنید، نفسی تازه کرده و غذا میل کنید.
آفرود و کمپینگ در توبیرون
اگر اهل کمپینگ نیستید و یا به هر دلیلی قصد ندارید شب را در دل طبیعت و اطراف دره بگذرانید، جای هیچ نگرانی نیست. چرا که در شهرهای اطراف مانند دزفول و اندیمشک، هتل‌ها و اقامتگاه‌های مناسبی خواهید یافت. از بهترین این اقامتگاه‌ها می‌توان به هتل‌های جهانگردی، آوان، هتل دز و روناش دزفول اشاره کرد.
سخن پایانی
با محبوبیت یافتن روزافزون دره توبیرون و افزایش شمار گردشگرانی که از نقاط دور و نزدیک برای بازدید و ماجراجویی به آن جذب می‌شوند، آسیب‌هایی به دلیل آفرودسواری بی‌اندازه و غیر اصولی به طبیعت آن وارد می‌شود. از طرفی شکل‌گیری دره‌ای چنین جذاب و تماشایی میلیون‌ها سال زمان می‌برد. در نتیجه آن را به گنجینه‌ای ملی تبدیل می‌کند که باید در حفظ آن بکوشیم. در نهایت امیدواریم در سفر به توبیرون، لحظات خوشی را بگذرانید و خاطرات و مناظر خیره‌کننده‌اش تا همیشه در ذهنتان باقی بماند.
